Założona 15 czerwca 1912 roku Warta Poznań jest najstarszym, istniejącym klubem piłkarskim stolicy Wielkopolski i jednym z najstarszych w kraju. Powstała kilka lat później od pionierów futbolu na polskich ziemiach. Miało to związek z tym, że na początku XX wieku w Wielkopolsce w piłkę nożną grali głównie Niemcy, ponieważ tworzenie polskich klubów pod zaborem pruskim długo nie było możliwe, ale także dlatego, że nie była tu tak popularna wśród Polaków, jak np. w Galicji. W Poznaniu działało kilka niemieckich klubów futbolowych, do których przyjmowano również Polaków, ale lokalny związek piłkarski okręgu poznańskiego zobowiązał sędziów, by donosili na zawodników, którzy w trakcie gry odezwali się po polsku. Jak wspominał Edmund Szyc, jeden z założycieli Warty Poznań, tym przepisem „nieopatrznie sam związek niemiecki przyspieszył bieg wypadków”, bowiem „garstce narodowo uświadomionej młodzieży ten stan rzeczy nie przypadł do gustu. Nosiła się ona z zamiarem stworzenia polskiego klubu piłkarskiego”. – Wiara, musimy założyć polski Fussball-Verein – miał powiedzieć współzałożyciel klubu Stefan Malinowski.
W połowie czerwca 1912 roku siedmiu nastolatków: Marian Beym, Stefan Malinowski, Stefan Mórkowski, Edmund Szyc, Franciszek Szyc, Kazimierz Świderski i Ludwik Zysnarski powołało do życia klub piłkarski. Prezesem klubu został najstarszy z tego grona Franciszek Szyc, skarbnikiem – Stefan Malinowski, a pierwszym kapitanem drużyny – Marian Beym. Nazwę przyjęto od rzeki Warty, przepływającej nieopodal miejsca, gdzie poznańska młodzież grała wówczas w piłkę. Ale była i jest w tej nazwie piękna dwuznaczność, bo „warta znaczy to samo co straż, posterunek, a właśnie klub miał być jednym z posterunków polskości”.
Przez dziesięciolecia „Warciarze” byli wierni tej zasadzie. Na frontach I wojny światowej zginęli pierwszy prezes Franciszek Szyc oraz skarbnik klubu Stefan Malinowski. Z siedmioosobowego zarządu tylko dwóch członków nie zostało powołanych do wojska, z pierwszej drużyny – tylko jeden zawodnik. Kiedy wybuchło powstanie wielkopolskie, życie klubu znów zamarło, bo członkowie Warty Poznań ruszyli do walki o wyzwolenie – mieli swoją kompanię powstańczą. Z kolei podczas II wojny światowej również walczyło wielu sportowców „Zielonych”. Henryk Czapczyk, dowódca plutonu w powstaniu warszawskim 1944 roku trzy lata później był bohaterem wygranego 5:2 meczu z Wisłą Kraków, który dał Warcie Poznań drugi w historii tytuł mistrzów Polski. Po pierwszy poznaniacy sięgnęli w 1929 roku.
Tytuł z 1947 roku był początkiem końca najwspanialszego dotąd okresu w historii Klubu. Wywalczone do tego czasu dwa mistrzostwa Polski, pięć tytułów wicemistrzowskich i 7 sezonów zakończonych na trzecim miejscu – to dorobek, który daje Warcie Poznań 9. miejsce w klasyfikacji medalowej piłkarskich mistrzostw Polski!
Komunistyczne władze nie zamierzały tolerować w Poznaniu tak silnej organizacji, jaką przez dziesięciolecia była Warta. Klub wspierany przez kupców, przedsiębiorców, przedwojennych wojskowych i klasę średnią miał zniknąć z poważnej piłki i przestać liczyć się w walce o tytuły. W 1950 roku „Zieloni” po raz pierwszy w dziejach pożegnali się z Ekstraklasą, którą współtworzyli w 1927 roku. Tułali się po niższych ligach aż do 1993 roku, kiedy to po ponad czterech długich dekadach wrócili do piłkarskiej elity w kraju. Niestety, tylko na dwa sezony… Jeszcze w 2016 roku Warta Poznań była w III lidze, ale w pięć lat wywalczyła trzy awanse i latem 2020 roku znów przebiła się do Ekstraklasy. Jako beniaminek zajęła w niej 5. miejsce, co było najlepszym osiągnięciem piłkarzy od 74 lat! Kibice wierzą, że jest to początek odbudowy jednego z najbardziej zasłużonych klubów piłkarskich w Polsce.
Najważniejsze fakty historyczne...
18 sierpnia 1912 r. w swoim pierwszym meczu Warta Poznań pokonała 9:2 FC Herthę Poznań, która także była tzw. dziką drużyną, czyli nie należała do żadnego związku piłkarskiego. Skład Warty z tamtego meczu wyglądał następująco: Sroka – F. Szyc, Beym – Lewandowski III, Cybichowski, Malinowski – Lewandowski II, Niedzielski, Lewandowski I, Masłowski, E. Kosicki.
Klub otrzymał od miasta teren przy ul. Rolnej i urządził tam swoje pierwsze, własne boisko. Otwarty rok później stadion służył Warcie Poznań aż do końcówki lat 70. XX wieku. To przy Rolnej „Zieloni” świętowali swoje dwa pierwsze mistrzostwa Polski.
„Zieloni” regularnie wygrywali rywalizację o tytuł najlepszego zespołu w Wielkopolsce. W 1921 roku dało im to po raz pierwszy prawo walki o tytuł najlepszej drużyny w Polsce, tak jak zwycięzcom rywalizacji w czterech pozostałych okręgach: krakowskim, lwowskim, łódzkim i warszawskim. W finałach poznaniacy zdobyli brązowy medal – zajęli trzecie miejsce, za Cracovią i Polonią Warszawa, wyprzedzili ŁKS Łódź i Pogoń Lwów.
18 grudnia 1921 roku reprezentacja Polski rozegrała swój pierwszy mecz międzypaństwowy.”Biało-czerwoni” ulegli w Budapeszcie Węgrom 0:1, a w tym historycznym meczu zagrał „Warciarz”, Marian Einbacher.
Marian Spojda, piłkarz Warty Poznań, który reprezentował Polskę na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 1924 roku. Gracz „Zielonych” rozegrał cały mecz, ale Polska uległa Węgrom aż 0:5.
Na stadionie Warty Poznań przy ul. Rolnej grała m.in. reprezentacja Polski. Mecz z Finlandią z 8 sierpnia 1926 roku (7:1) był pierwszym występem kadry narodowej w Poznaniu. Trzy bramki zdobył wówczas świetny napastnik Warty Poznań, Wawrzyniec Staliński. Był to pierwszy hat-trick w historii Biało-Czerwonych.
Warta Poznań była w 1927 roku jednym z założycieli ligi piłkarskiej w Polsce, czyli obecnej Ekstraklasy. Grała w niej aż do wybuchu II wojny światowej w 1939 roku.
Warta Poznań wygrała plebiscyt na najpopularniejszy klub piłkarski w Polsce w 1929 roku. W nagrodę dostała zegar boiskowy marki Omega, który stanął na stadionie przy ul. Rolnej.
11 sierpnia 1929 roku piłkarze Warty Poznań grali z ówczesnym mistrzem Holandii, Philipsem Eindhoven (obecnie PSV Eindhoven). Wygrali 5:2. Cały pojedynek na antenie Radia Poznań relacjonował na żywo red. Ludomir Budziński i był to pierwszy w Polsce mecz piłkarski transmitowany w radiu.
Kilka tygodni po zakończeniu rozgrywek, 19 grudnia 1929 roku, władze piłkarskie w kraju uwzględniły słuszny protest Warty Poznań, przyznały jej walkower za przegrany mecz z Turystami Łódź i „Zieloni” po raz pierwszy w swojej historii byli najlepszą drużyną piłkarską w Polsce!
W latach 1929-1939 Warta Poznań wydawała pismo klubowe „Warciarz” – ukazało się ok. 90 numerów tej gazety, co było wynikiem nie do osiągnięcia dla innych klubów w międzywojennej Polsce.
Jedynym królem strzelców ekstraklasy w historii Warty Poznań był Kajetan Kryszkiewicz, autor 15 goli w sezonie 1932.
13 września 1933 roku rozegrano towarzyski pojedynek Warty Poznań z Legią Poznań na Stadionie Miejskim (późniejszy obiekt im. Szyca). Był to pierwszy w Polsce mecz piłkarski, który odbył się przy sztucznym oświetleniu.
Przedwojenny as Warty Poznań, Fryderyk Scherfke to strzelec pierwszego gola dla Polski na mistrzostwach świata – mecz Polska kontra Brazylia (5:6) w Strasburgu na mundialu w 1938 roku. Poznaniak zdobył bramkę na 1:1 strzałem z rzutu karnego.
30 listopada 1947 roku na stadionie przy ul. Rolnej odbył się pojedynek uznany za mecz stulecia w historii Warty Poznań. W obecności nadkompletu, 20 tysięcy widzów „Zieloni” rozbili 5:2 Wisłę Kraków i świętowali drugi tytuł mistrzowski!
Stadion Miejski, później im. E. Szyca, jeden ze stadionów Warty Poznań, był areną 10 meczów reprezentacji Polski w latach 1931-80. Pojedynek „Biało-czerwonych” z Węgrami w 1962 roku zgromadził aż 58 tysięcy widzów!.
W maju 1971 roku padł rekord frekwencji na meczu Warty Poznań. Ok. 50 tys. widzów obejrzało II-ligowy (!) pojedynek z ŁKS Łódź (1:1) na nieistniejącym już stadionie im. Edmunda Szyca, wówczas obiekcie im. 22 lipca.
12 września 1976 roku urodził się Maciej Żurawski, jeden z najbardziej znanych wychowanków Warty Poznań, reprezentant Polski w latach 1998-2008. Były napastnik „Zielonych” rozegrał w kadrze 72 mecze, m.in. na mistrzostwach świata w 2002 i 2006 roku oraz na Euro 2008. Zdobył w reprezentacji 17 bramek.
15 maja 1993 roku Warta Poznań przegrywała już 0:2 ze Stilonem Gorzów, ale zdołała wygrać 3:2! To zwycięstwo oznaczało, że „Zieloni” po 43 latach wrócili do Ekstraklasy.
31 lipca 2020 roku drugi w historii awans Warty Poznań do Ekstraklasy stał się faktem. Poznaniacy pokonali na stadionie w Grodzisku Wlkp. Radomiaka Radom 2:0 i wygrali I-ligowe baraże!
18 sierpnia 1912 r. w swoim pierwszym meczu Warta Poznań pokonała 9:2 FC Herthę Poznań, która także była tzw. dziką drużyną, czyli nie należała do żadnego związku piłkarskiego. Skład Warty z tamtego meczu wyglądał następująco: Sroka – F. Szyc, Beym – Lewandowski III, Cybichowski, Malinowski – Lewandowski II, Niedzielski, Lewandowski I, Masłowski, E. Kosicki.
18 sierpnia 1912 r. w swoim pierwszym meczu Warta Poznań pokonała 9:2 FC Herthę Poznań, która także była tzw. dziką drużyną, czyli nie należała do żadnego związku piłkarskiego. Skład Warty z tamtego meczu wyglądał następująco: Sroka – F. Szyc, Beym – Lewandowski III, Cybichowski, Malinowski – Lewandowski II, Niedzielski, Lewandowski I, Masłowski, E. Kosicki.