15 sierpnia obchodzimy Święto Wojska Polskiego – dzień pamięci o żołnierzach, którzy bronili naszej Ojczyzny, często oddając w jej imię to, co najcenniejsze. W historii Warty Poznań znajdziemy wiele postaci, które łączyły sportową pasję z wojskową służbą. Jedną z nich jest Marian Spojda – mistrz Polski z 1929 roku, reprezentant kraju, uczestnik Powstania Wielkopolskiego, wojny polsko-bolszewickiej i tragiczny bohater z Katynia.

Z boiska na front
Marian Spojda urodził się 4 stycznia 1901 roku w Poznaniu. Jako nastolatek trafił do Warty, z którą związał niemal całą swoją piłkarską karierę. Zielone barwy reprezentował od 1916 do 1929 roku, zdobywając w tym czasie mistrzostwo Polski w 1929 roku i pełniąc funkcję kapitana drużyny. W reprezentacji Polski rozegrał 14 meczów, brał udział w Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 1924 roku.
Jednak boisko nie było dla niego jedynym polem walki. Jako młody mężczyzna wziął udział w Powstaniu Wielkopolskim, a następnie w wojnie polsko-bolszewickiej. Po obu kampaniach pozostał w rezerwie Wojska Polskiego, osiągając stopień podporucznika.

(Marian Spojda, siedzi pierwszy z lewej. Zdjęcie: IPN)

Trener, strateg, patriota
Po zakończeniu kariery zawodniczej Spojda prowadził Wartę Poznań, a także pracował jako asystent selekcjonera reprezentacji Polski Józefa Kałuży. Był człowiekiem niezwykle oddanym piłce, ale i świadomym obowiązku wobec Ojczyzny. Jako zawodnik i późniejszy trener przekazywał młodszym piłkarzom nie tylko umiejętności, ale i wartości wyniesione z wojny – poświęcenie, dyscyplinę i szacunek do barw, które się nosi. Dla niego zielona koszulka Warty była symbolem nie mniej znaczącym niż żołnierski mundur.

Gdy wybuchła II wojna światowa, ponownie stanął w szeregach Wojska Polskiego. We wrześniu 1939 roku trafił do sowieckiej niewoli i został osadzony w obozie w Kozielsku. 16 kwietnia 1940 roku zamordowano go przez NKWD w Katyniu. Jego tożsamość ustalono podczas ekshumacji w 1943 roku – przy jego ciele znaleziono m.in. legitymację klubową Warty Poznań.

(Marian Spojda, już jako trener – w czarnym swetrze. Zdjęcie: IPN)

Dziedzictwo i pamięć
Dziś, gdy obchodzimy Święto Wojska Polskiego, pamiętamy także o tych, którzy łączyli sportową pasję z wojskowym honorem. Marian Spojda jest symbolem takich wartości – waleczności, lojalności, poświęcenia. W 2007 roku został pośmiertnie awansowany na porucznika Wojska Polskiego.

Dla Warty Poznań jego historia to więcej niż fragment klubowej kroniki. Marian Spojda udowodnił, że bycie Warciarzem to więcej niż sport – to postawa. Dziś naszym obowiązkiem jest tę postawę pielęgnować.

Cześć Jego pamięci!

(Marian Spojda, siedzi pierwszy z prawej. Zdjęcie: IPN)

Zdjęcia: Instytut Pamięci Narodowej.